Author: Kavre Post

बनेपा । नेपालमा सहकारीको प्रादुर्भाव र काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । विन्धवासिनी बचत तथा ऋण सहकारीको आयोजनामा अन्तरक्रिया कार्यक्रम आयोजना गरिएको हो ।

बनेपामा २००० साल भदौबाट नै सहकारीता अभ्यास गरिएको विषय संसदिय समितिले समेत पुष्टि गरिसकेको छ । दिन यकिन गर्न नसकिएको सन्दर्भमा १ गते मान्नुपर्ने सुझावहरू अन्तरक्रिया कार्यक्रममा प्रस्तुत गरिएका छन् ।

नेपालको सहकारी इतिहासअनुसार, तत्कालीन पूर्व १ नम्बर (हालको काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला) बनेपा नगरपालिकामा नै सहकारी प्रणालीको सुरुआत भएको तथ्य संसदको संसदीय समितिले पुष्टि गरिसकेको छ। सांसद सुर्य थापाको संयोजकत्वमा गठित समितिले सहकारी स्थापना सम्बन्धी प्रतिवेदन संसदबाट पारित गराएपछि नेपाल सरकारले यसको कार्यान्वयन गर्ने निर्णय गरिसकेको छ। तथापि, हालसम्म २०१३ साल चैत २० लाई सहकारी दिवसको रूपमा मनाइँदै आएको छ, जसप्रति सम्बन्धित निकायहरूले पुनर्विचार गरी ऐतिहासिक वास्तविकता स्वीकार्न सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका छन्।

ऐतिहासिक दस्तावेज र सहकारी अभियन्ताहरूको आवाज

प्रदेशसभा सदस्य तथा पूर्व राज्य मन्त्री कञ्चनचन्द्र बादेले सहकारी स्थापनाको प्रारम्भिक कालखण्डमा बनेपाका समाजसेवी तथा राजनीतिज्ञ स्व. राजदास बादेले खेलेको महत्त्वपूर्ण भूमिकालाई स्मरण गर्दै तत्कालीन श्री ३ जुद्ध शमसेरको अनुमतिमा सहकारी स्थापना भएको तथ्य प्रस्तुत गरे। उनले सहकारी इतिहासलाई पुनः स्थापित गर्न सरकारबाट स्वीकृत प्रतिवेदनको कार्यान्वयनमा जोड दिने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे।

विन्धबासिनी सहकारीका अध्यक्ष शान्तकुमार श्रेष्ठले बनेपा नगरको गौरवमय इतिहासलाई उचित रूपमा मान्यता नदिइएकोमा खेद व्यक्त गर्दै पछिल्लो अनुसन्धान र दस्तावेजहरूले ऐतिहासिक सन्दर्भलाई पुनः उजागर गरेको बताए। सहकारीको सही इतिहासलाई प्रवर्द्धन र कार्यान्वयन गर्न सबै पक्षको ध्यानाकर्षण गराउँदै यस कार्यक्रमको आयोजना गरिएको उनले जानकारी दिए। बनेपा नगरपालिकाका प्रमुख शान्तिरत्न शाक्यले सहकारीको मौलिक इतिहासलाई जोगाइराख्ने प्रतिबद्धता जनाउँदै सहकारी दिवस मनाउन कार्यदल गठन गरी थप योजनाहरू अघि बढाइने घोषणा गरे। नगरप्रमुख शाक्यले जानकार व्यक्तित्वहरू सपक्ष सहयोगको अपेक्षा गर्दै आवश्यक समय, मार्गदर्शन र सुझावहरू प्रस्तुत गर्न आग्रह गरे ।

कार्यक्रममा विज्ञहरूको टिप्पणी

कार्यक्रममा सहकारी प्रादुर्भाव विषयमा कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै बुद्धिजीवी एवं समाजसेवी केशव थापाले सहकारी स्थापनासम्बन्धी ऐतिहासिक दस्तावेजहरू कार्यपत्रका रूपमा प्रस्तुत गरेका थिए।

वरिष्ठ साहित्यकार तथा इतिहासकार मोहन दुवालले इतिहास खोजी गर्न जनप्रतिनिधिहरू क्रियाशील हुनुपर्ने सुझाए । इतिहास तोडमोड नगरि त्यसको रक्षा गर्नुपर्नेमा दुवालको जोड थियो ।

सहकारी अभियन्ता दीपकप्रसाद पौडेलले सहकारी अभियान्ता स्व. राजदास बादे, स्व. कैलाशभक्त प्रधानाङ्गको योगदानको चर्चा गरे ।

नेपाल पत्रकार महासंघका पूर्व अध्यक्ष मोतीराम तिमल्सिनाले २०७२ देखि २०७४ सालसम्म खरिद विक्री गरिएका सहकारी समस्याग्रस्त देखिएको बताए । पत्रकार तिमल्सिनाले राम्रो सहकारीलाई पछिल्ला गतिविधिहरूले असर पारेको निष्पक्ष समाचार सम्प्रेषण गर्दा पक्षपातपूर्ण तवरले हेर्ने गरिएको गुनासो व्यक्त गरे ।

सक्षम साकोस बनेपाका अध्यक्ष रमेशकाजी श्रेष्ठले कार्यपत्रमा महत्वपूर्ण टिप्पणी गर्दै सहकारी इतिहासलाई व्यवस्थित रूपमा कार्यान्वयन गर्न आवश्यक रहेको बताए।

नेफ्सकुनका केन्द्रिय अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकाल, बागमती प्रदेश अध्यक्ष उद्धव सापकोटा, राष्ट्रिय सहकारी महासंघका संचालक समिति सदस्य सुमन नेपाल तथा जिल्ला सहकारी संघका अध्यक्ष अमन पोटे लगायतका वक्ताहरूले सहकारी इतिहास कार्यान्वयनका लागि सर्वपक्षीय सहकार्य र समन्वय आवश्यक रहेको धारणा व्यक्त गरे।

कार्यक्रममा पनौती नगरपालिका नगरप्रमुख रामशरण भण्डारी, विन्धबासिनी सहकारीका पूर्व अध्यक्ष प्रदीप थापा, काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला बचत तथा ऋण सहकारी संघका अध्यक्ष उदयराम कायस्थ, नेपाल पत्रकार महासंघ काभ्रे शाखाका अध्यक्ष विनोद न्यौपाने, सहकारीकिर्मी, बिन्धवासिनी सहकारीका कर्मचारीहरू, जिल्लामा क्रियाशील सञ्चारकर्मी लगायत विभिन्न सहकारी संस्थाका प्रतिनिधिहरूको उल्लेखनीय उपस्थिति रहेको थियो।

सहकारीको भविष्य र कार्यान्वयन योजना

कार्यक्रममा सहकारी संचालक समिति उपाध्यक्ष रामहरी शर्मा तिमल्सिना, प्रमुख कार्यकारी अधिकृत केबी लामा स्याङतान लगायतले विन्धबासिनी सहकारीका गतिविधि तथा सहकारी इतिहास कार्यान्वयनमा संस्थाहरूले खेल्नुपर्ने भूमिकाबारे आफ्नो धारणा राखेका थिए। कार्यक्रमको सञ्चालन नायब प्रमुख कार्यकारी अधिकृत त्रिलोचन घिमिरेले गरेका थिए ।

बनेपा नगरपालिकाले सहकारी इतिहासको संरक्षण, प्रवर्द्धन तथा कार्यान्वयनलाई प्राथमिकता दिँदै २०८२ भदौ १ गतेलाई सहकारी स्थापना दिवसको रूपमा मनाउने निर्णयसँगै सहकारी अभियान र काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला र बनेपा नगरपालिकाको गरिमा बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ ।

बनेपा । बनेपा नगरपालिका वडा नम्बर ६ स्थित बुडोल सामुदायिक बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि. ले ग्लोबल मनी विकको १३ औँ श्रृंखला अन्तर्गत ‘बुद्धिमानीपूर्वक खर्च गर्नुहोस्, भोलि राम्रो हुनेछ’ भन्ने नाराका साथ सप्ताहव्यापी कार्यक्रम गरी ग्लोबल मनी विक २०२५ मनाएको छ ।

विभिन्न विद्यालयमा अध्ययनरत बालबालिका र युवाहरुलाई लक्षित गरी संस्थाले चैत्र ४ गतेदेखि १० गतेसम्म सञ्चालन गरेको विद्यालयमा बुसा कार्यक्रम मार्फत ३३१ जनालाई वित्तीय सारक्षता प्रदान गरेको हो । कार्यक्रममार्फत बालबालिका, किशोरकिशोरीहरू र युवाहरूलाई संस्थाले श्रव्य दृश्य सामग्रीको प्रस्तुतीमार्फत वित्तीय बजार, वित्तीय संस्था र यसका प्रकारहरु, बचतको महत्व, पैसाको प्रयोग, ऋणको परिचय, व्यक्तिगत बजेट निर्माण, सहकारीको परिचय, जंक फुडको प्रयोग र यसले पार्ने नकारात्मक असर लगायतका विषयमा प्रशिक्षण गराएको थियो ।

संस्थाको व्यवस्थापनमा सञ्चालित कार्यक्रममा श्री पूर्ण सञ्जिवनी लंखनामाई धुलिखेलको कक्षा ११ र १२ मा अध्ययनरत ३६ जना, ए.बि.एम स्कुल बनेपाको कक्षा ११ मा अध्ययनरत ६५ जना, प्रगति प्रभात स्कुल बनेपाको कक्षा ११ मा अध्ययनरत ५६ जना, सिद्धार्थ मा.वि. बनेपाको कक्षा ११ मा अध्ययनरत ५१ जना, श्री पञ्चकन्या आधारभूत विद्यालय धुलिखेलको कक्षा ६, ७ र ८ मा अध्ययनरत ४५ जना, निस्ट स्कूल बनेपाको कक्षा ११ मा अध्ययनरत ५० जना र संस्थाको मुख्य कार्यालयको सभाहलमा २८ जना युवाहरुमाझ गरेको कार्यक्रमबाट समेत गरी जम्मा ३३१ जना विद्यार्थीहरुको सक्रिय सहभागिता जनाएका थिए ।

कार्यक्रमपश्चात पृष्ठपोषण लिने क्रममा विद्यालयहरुबाट संस्थाले निकै व्यवहारिक शिक्षाको माध्यमबाट विद्यार्थीहरुलाई पैसाको व्यवस्थापन गर्न सिकाएको हुँदा कार्यक्रम निकै प्रभावकारी भएको र आगामी दिनहरुमा पनि यस्तो कार्यक्रमहरुको अपेक्षा रहेको भनी बताएका थिए ।

बालबालिका र युवाहरुमा वित्तीय साक्षरता अभिवृद्धि गर्दै वित्तीय ज्ञान, सीप, मनोवृत्ति र व्यवहारको विकास गर्ने उद्देश्यका साथ आर्थिक सहयोग र विकास संगठनको संयोजनमा सन् २०१२ देखि हरेक वर्ष ग्लोबल मनी विक विश्वभर मनाउने गरिएको छ । यसै सन्दर्भ पारेर बुडोल सामुदायिक साकोसले वित्तीय साक्षरता सम्बन्धी विभिन्न कार्यक्रम गर्दै हरेक वर्ष ग्लोबल मनी विक मनाउँदै आएको छ ।